Protez
İçerikler
Protezler hangi aşamalarla hazırlanır?
Öncelikle protezin yapılması için bir ölçü kaşığı ve uygun ölçü maddesi kullanılarak ağzın ilk ölçüsü alınır. İlk ölçülerden elde edilen alçı modeller üzerinde ağza standart kaşıklardan çok daha uygun kişisel ölçü kaşıkları hazırlanır ve bu kaşıklarla alınan ölçü daha nettir. İkinci ölçülerden elde edilen modeller üzerine hazırlanan mum şablonlar, hastanın kaybolan dişlerinin ve diğer dokularının olması gerektiği şekilde, hastanın kaybolan estetik, konuşma ve çiğneme fonksiyonlarını doğru olarak iade edebilecek şekilde düzenlenir. Mum şablonlar, yapay dişler nereye gelecekse orada olacak şekilde hazırlanır. Hazırlanan mum şablonların bulundukları yerlere hastaya uygun olarak seçilen yapay dişler dizilerek hasta ağzında denenerek provası yapılır. Dişli provası hekim ve hasta tarafından onaylanan protezler laboratuvarda bitirildikten sonra hastaya teslim edilir. Teslim edilen protezin, destek olan dokulara zarar vermemesi için başlangıçta daha sık sonra ise daha seyrek olarak kontrollerin yapılması gerekir.
Protezlerle nasıl yemek yenir?
Kişi proteze alışana kadar belirli bir süre daha yumuşak besinler ve küçük lokmalarla yemeyi tercih etmelidir. Yavaş ve her iki tarafı da kullanarak çiğnenmeye çalışılmalıdır. Bu şekilde protezin devrilme hareketi yapması engellemiş olur. Çiğnemeye alıştıkça, daha sert besinlere geçerek normal beslenmeye devam edilebilir.
Protezler gün boyunca takmalı mı?
Başlangıçta dokuların protezlere uyum sağlaması için gündüz ve gece protezlerin takılması gereklidir. Uyum sağladıktan sonra protezin altındaki dokuların dinlenmesi için gece yatarken çıkarılması önerilir.
Protezlerin bakımını ve temizliğini nasıl yapılmalı?
Protezlerin de doğal dişler gibi her gün fırçalanarak üzerindeki besin artıklarının ve plağın temizlenmesi gerekir. Fırçalama, protezin temizliği açısından olduğu kadar ağız dokularının sağlığı açısından da oldukça önemlidir. Fırçalama için protezlere özel hazırlanmış fırçaları veya yumuşak kılları olan diş fırçaları ile sabun kullanılabilir. Protezler darbeye karşı dayanıksız oldukları için, düştüklerinde kolayca kırılabilirler. Bu nedenle protezlerin temizliğini bir havlu veya su dolu bir kabın üzerinde yapmak; düşüp kırılmasına karşı önlem olarak alınabilir. Protezlerin kullanılmadıkları zamanlarda kurumaması gerekir, bu nedenle protezler kullanılmadıkları zamanlarda temiz bir suyun içinde bekletilmelidir.
Protezler ne zaman yenilenmeli?
Protezlerin destek dokularla ilişkisi dokuların zamanla büzülmesi sonucu bozulabilir. Bu ilişki astarlama işlemleri ile sağlanabilir. Bu sağlanmadığı taktirde protez gevşeyecek, dokuları tahriş etmeye başlayacak ve acıtacaktır. Protezlerin 2 – 4 yılda bir yapıldığı malzeme bakterilerin tutunmasına uygun ortam hazırlamaya başladığı durumlarda yenilenmesi gerekebilir.
HAREKETLİ PROTEZLER
Dayanak dişlerin gelecek yükü kaldıramayacağı, geniş diş eksikliği içeren durumlarda ya da diş ile sonlanmayan eksik diş alanları olduğunda hareketli protezler uygulanır. Hareketli protez hasta tarafından takılıp çıkartılabilirler.
SABİT PROTEZLER
Hastanın kendisinin çıkaramadığı kron-köprü gibi yapıştırma protezlerdir. Diş eksiklerini doldurmak için yapılan tamamen sağlıklı bir yöntemdir. Son yıllarda çene kemiğine implant yerleştirerek yapılan protezler, hastalara kendi dişleriyle çiğniyormuş hissini verir ve bu nedenle de çok tercih edilmektedir. Bir veya birden fazla diş eksikliğinin olduğu durumlarda komşu dişlerden destek alınarak kayıp dişlerin yerine konulması için yapılan sabit protezlere “köprü” denir. Çürük veya travmaya bağlı olarak aşırı madde kaybına uğramış dişlerin üzerlerinin kaplanarak estetik ve fonksiyonun yeniden kazandırılması için yapılan sabit protezlere “kron” denilir.
Sabit protezler nasıl yapılır?
İlk olarak çekilen dişe komşu olan dişlerin hazırlığı yapılır. Varsa çürükleri temizlenir ve konik bir hale getirilerek ölçüsü alınır. Laboratuvarda belirli aşamalarından sonra son provalar yapılır. Uygunluğu onaylanan protez cila için tekrar fırına konur. Diş hekiminin provaları ve hastanın memnuniyeti ile kron daimi olarak yapıştırılır. Köprü işleminde ise komşu dişler küçültülüp, bunlara gelen özel kaplamalardan destek alınılarak ara boşluklar doldurulur.
Sabit protez uygulaması yapıldıktan sonra nasıl bir süreç yaşanır?
Dişler kesildikten sonra köprü protezleri takılıncaya kadar ve takıldıktan sonra bir süre ağrı olabilir. Bu süre diş yeni durumuna adapte olana kadar devam edecektir. Dişte oluşan ağrı, ağrı kesici bir ilaçla kontrol altına alınabilir. Protezlere alışmakta zorlanılabilir. İlk günler ağızda büyük bir kalabalık hissedilebilir. Etkin çiğneme yapılamayabilir. Bu sürede sabırlı olunmalıdır. Protezlerin kırılmasını ve zarar görmesini önlemek için sert yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
Sabit protezin bakımı nasıl yapılır?
Protezlerin temizliği uzun ömürlü olması için önemlidir. Her yemekten sonra doğal dişlerle beraber fırçalanmalı, günde en az bir kere diş ipi ve arayüz fırçası kullanılarak diş ve köprü protez arasında kalan artıklar temizlenmelidir.
Sabit protezin ömrü ne kadardır?
Zaman içinde değişen dokulara bağlı olarak protezin uyumu bozulur ve kullanımı güçleşir. Bu süre ortalama 5 yıldır.
İMPLANT ÜSTÜ PROTEZLER
Kullanırken sıkıntı yaşanılan, bazıları için kabusa dönüşen hareketli protezleriniz yerini artık implant destekli sabit protezler alıyor. Hareketli total protezler; kullanım ve bakım zorluğu açısından günümüzde yerini implant destekli sabit protezlere bırakmaktadır.
Yüksek teknolojiyle üretilen titanyum implantlar aslında diş hekimliğinde kronikleşmiş bir çok sorunu da ortadan kaldırmış bulunmaktadır. Belki de en çok sevindirdiği hasta grubu, hareketli total protez kullanan tam dişsiz hasta grubudur diyebiliriz. Hareketli protezin tüm sıkıntılarını ortadan kaldıran implant destekli protezler hastaya büyük konfor kazandırmaktadır.
Alt çene için en az 6, üst çene için ise en az 6-8 implant gerekmektedir.
Kısa dişsiz boşluğa sahip hastalarda dişsiz boşluğa yapılan dental implantlar bu bölgedeki kemik dokusunun erimesini engeller. Ayrıca dişsiz bölgeye komşu dişler üzerinde herhangi bir aşındırma yapılmadığı için doğal dişler korunmuş olur.
Köprü protezlerinin yapılamadığı durumlarda implantlar yapılarak sabit protezler uygulanabilir.
Böylelikle hastalar hareketli protez kullanmak yerine daha konforlu olan sabit protezler ile tedavi edilmiş olur.
Hiç dişi olmayan hastalarda dental implantlar uygulanarak hastalar sabit protezlere sahip olabilirler. İmplant üstü hareketli protezlerin tutuculuğu total protezlere göre önemli derecede iyidir.
Son Güncelleme Tarihi : 13 Kasım 2019
